Jazda pod wpływem alkoholu to poważne naruszenie przepisów drogowych, które niesie za sobą nie tylko ryzyko dla bezpieczeństwa, ale także dotkliwe konsekwencje prawne. Osoby, które decydują się na wsiadanie za kierownicę po spożyciu alkoholu, narażają się na surowe sankcje, które obejmują m.in. utratę prawa jazdy, wysokie grzywny, a nawet karę pozbawienia wolności. Oprócz tego jazda pod wpływem alkoholu może prowadzić do problemów z ubezpieczycielem, który może odmówić wypłaty odszkodowania. Dowiedz się więcej o tych zagrożeniach i konsekwencjach prawnych, które mogą wyniknąć z takiego postępowania.
Jazda po użyciu alkoholu i jazda w stanie nietrzeźwości – czym się różnią?
Polskie prawo rozróżnia dwa stany związane z prowadzeniem pojazdu po spożyciu alkoholu: stan po spożyciu alkoholu oraz stan nietrzeźwości. To rozróżnienie ma istotne znaczenie, gdyż to od niego zależy rodzaj i wysokość kary.
Prawo dopuszcza obecność alkoholu w organizmie (wynosi ona do 0,2 promila), jednakże ustala dopuszczalne granice, które nie powinny być przekraczane. Stan po użyciu alkoholu dotyczy sytuacji, gdy kierujący pojazdem ma zawartość alkoholu we krwi pomiędzy 0,2 a 0,5 promila (0,1-0,25 mg alkoholu na 1 dm³ w wydychanym powietrzu).
Natomiast w przypadku stężenia alkoholu we krwi przekraczającego 0,5 promila (powyżej 0,25 mg alkoholu na 1 dm³ w wydychanym powietrzu) mamy do czynienia ze stanem nietrzeźwości. Jest to sytuacja, w której kierujący pojazdem znajduje się pod wpływem alkoholu w takim stopniu, który już nie mieści się w dopuszczalnych normach.
Jazda pod wpływem alkoholu – jakie kary grożą za nią w 2023 roku?
Kary za jazdę pod wpływem alkoholu różnią się w zależności od stężenia alkoholu we krwi. Zgodnie z obowiązującym prawem, jazda w stanie po spożyciu alkoholu jest traktowana jako wykroczenie, natomiast prowadzenie pojazdu w stanie nietrzeźwości stanowi przestępstwo, za które sąd wymierza karę na podstawie kodeksu karnego.
Zgodnie z art. 87 Kodeksu wykroczeń (k.w.), za prowadzenie pojazdu mechanicznego po spożyciu alkoholu lub środków o podobnym działaniu, grożą następujące kary:
- Grzywna o wysokości nie niższej niż 2500 zł (maksymalna kwota to 30 tys. zł) lub areszt do 30 dni.
- Zakaz prowadzenia pojazdów od 6 miesięcy do 3 lat.
- Nałożenie 15 punktów karnych.
W przypadku prowadzenia pojazdu w stanie nietrzeźwości obowiązują następujące sankcje:
- Grzywna, ograniczenie wolności lub kara więzienia.
- Zakaz prowadzenia pojazdów od 3 do 15 lat.
- Kara pieniężna w wysokości od 5000 zł do 60 000 zł, które przekazywane są na rzecz Funduszu Pomocy
- Pokrzywdzonym i Pomocy Postpenitencjarnej.
- Nałożenie 15 punktów karnych.
Ponowna jazda po alkoholu – co za nią grozi?
Recydywa za prowadzenie pojazdu mechanicznego pod wpływem alkoholu jest sytuacją, która niesie za sobą poważne konsekwencje prawne. Kierowca, który został już wcześniej prawomocnie skazany za prowadzenie pojazdu po spożyciu alkoholu, a następnie ponownie zostaje zatrzymany za jazdę w stanie nietrzeźwości, podlega surowszym sankcjom.
Zgodnie z przepisami zawartymi w art. 178a § 4 kodeksu karnego, recydywa w przypadku jazdy po alkoholu jest zagrożona karą pozbawienia wolności od 3 miesięcy do 5 lat. Jednak to nie wszystko – sąd może również orzec świadczenie na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej w wysokości minimum 10 000 zł.
W przypadku recydywy za prowadzenie pojazdu pod wpływem alkoholu sąd nałoży także dożywotni zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych, chyba że istnieje wyjątkowy wypadek uzasadniony szczególnymi okolicznościami. Zgodnie z art. 42 § 3 kodeksu karnego, jest możliwość unieważnienia dożywotniego zakazu prowadzenia pojazdów, jednak konieczne jest przekonanie sądu o istnieniu wyjątkowych okoliczności.
Należy pamiętać, że te surowe konsekwencje dotyczą jedynie prawomocnych skazań, które nie uległy jeszcze zatarciu. Jeżeli wcześniej osoba została skazana za prowadzenie pojazdu w stanie po spożyciu alkoholu, ale wyrok uległ zatarciu, a wpis został usunięty z Krajowego Rejestru Karnego, w przypadku ponownego zatrzymania za jazdę pod wpływem alkoholu, zastosowanie powinien mieć artykuł 178a § 1 kodeksu karnego.
Czy kierowcę, który spowoduje wypadek pod wpływem alkoholu, obejmuje ubezpieczenie?
Osoby, które decydują się na prowadzenie pojazdu, będąc pod wpływem alkoholu, narażają się nie tylko na prawne konsekwencje, ale również na problemy związane z ubezpieczeniem. W przypadku spowodowania kolizji lub wypadku drogowego sytuacja kierowcy jest znacząco różna w zależności od rodzaju ubezpieczenia.
W przypadku ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej (OC), obowiązują przepisy ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych. Mimo że kierowca jest pod wpływem alkoholu, poszkodowany nadal ma prawo do likwidacji szkody z polisy OC sprawcy zdarzenia. Jednakże procedura jest odmienna w przypadku nietrzeźwego kierowcy. Poszkodowany składa roszczenie do ubezpieczyciela sprawcy, a następnie ubezpieczyciel zwraca się do kierowcy z żądaniem zwrotu wypłaconych środków, korzystając z tzw. regresu ubezpieczeniowego.
W sytuacji, gdy mamy do czynienia z ubezpieczeniem autocasco (AC), ubezpieczyciel odmówi naprawy samochodu lub wypłaty odszkodowania. Prowadzenie pojazdu pod wpływem alkoholu jest bowiem podstawowym zastrzeżeniem w ogólnych warunkach ubezpieczenia AC każdej firmy. Oznacza to, że towarzystwo ubezpieczeniowe jest zwolnione z odpowiedzialności finansowej za wyrządzoną szkodę.
Należy jednak zauważyć, że sytuacja jest zupełnie inna, gdy kierowca będący pod wpływem alkoholu staje się poszkodowanym w kolizji lub wypadku drogowym, za które nie ponosi winy. Choć zostanie ukarany za prowadzenie pojazdu w stanie nietrzeźwości, przysługuje mu odszkodowanie z polisy sprawcy zdarzenia za poniesione straty w mieniu i zdrowiu.
W takiej sytuacji ubezpieczyciel sprawcy może jedynie zmniejszyć wysokość wypłacanego odszkodowania na podstawie zasady „przyczynienia się”. W przypadku tej zasady ubezpieczyciel musi udowodnić, że stan poszkodowanego kierowcy miał bezpośredni wpływ na powstanie lub zwiększenie rozmiaru szkody.